بررسی و تحلیل صور و اسباب خاموشی در متون عرفانی فارسی (تا پایان قرن هفتم)

thesis
abstract

چکیده بسیاری از عارفان، خاموشی را از اصول سلوک عرفانی دانسته اند.دراین پژوهش کوشش شده است انواع خاموشی ، اسباب تاکید عارفان بر ضرورت خاموشی، کیفیت ارتباط خاموشی با دیگر منازل و مراحل سلوک عرفانی،دلایل روی آوردن عارفان به گفتار و نوشتار به رغم اصل دانستن خاموشی و صور بلاغی خاموشی بررسی و تحلیل شود. این پژوهش با اتکا به آثار عرفانی منثور و منظوم فارسی تا پایان قرن هفتم ، با رهیافتی تاویلی، براساس شیو? توصیفی - تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای و استنادی صورت گرفته است وبنا برنتایج آن، خاموشی در سلوک عرفانی به ساحت های زبان و ضمیر (قطع حدیث نفس) متعلق است.در ساحت زبان ،اسباب خاموشی عبارتند از:آماده سازی سالک( از طریق باز داشتن او از گناهان زبانی،التزام خاموشی به عنوان عملی عبادی،فراهم آوردن زمین? خلوت ، زمینه سازی برای نطق دل ) ؛ وقوع تجرب? عرفانی ، بیان ناپذیری یافته های عرفانی ؛ القای معرفت ؛ کتمان اسرار.در ساحت ضمیر، زمینه سازی برای تحقق تجرب? فنا واستماع کلام الهی ، دلایل اساسی تاکید بر ضرورت خاموش کردن ضمیرند. مهم ترین عناصر سلوکی مرتبط باخاموشی بر مبنای پژوهش حاضر، ذکر، جمعیت خاطر، مراقبه،حیرت ، تجرید و تفرید، توحید و معرفت است. همچنین دلایل روی آوردن عارفان به گفتار و نوشتار عبارتند از : برتری سخن گفتن عارف بر خاموشی او ،به حق ناطق بودن، کشش مریدان و جوشش نطق . در حوز? تشبیه ، مشبه به های مهم وغالب خاموشی، به ویژه در آثار مولوی ، بحر ، جان وآیینه است. نمادهای خاموشی در ادب عرفانی ، سوسن و آیینه است. تلمیحات خاموشی رایج در ادبیات عرفانی عبارتند از: روایت قرآنی سکوت حضرت مریم (س) ؛ آیه «و اذا قری القرآن فاستمعوا له و انصتوا» و روایت « من صَمَت نجا».

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

تحلیل بازتاب آیة تجلی در متون عرفانی فارسی تا پایان قرن هفتم

الفاظ و معانی بلند قرآن کریم، سرشار از اصطلاحات و رمزهایی است که بیشتر، شالوده و بنیان عرفان اسلامی را تشکیل می‌دهد. آیة رؤیت یا آیة تجلی (اعراف: 143) یکی از پرکاربردترین آیات قرآن کریم در تبیین مبانی عرفانی است. شرح معراج موسی(ع) و قرارگرفتن در خطاب «لن‌ترانی»، در متون عرفانی منظوم و منثور فارسی بازتاب بسیاری داشته است. عارفان به تفسیر و تحلیل اندک و سادة مفسران از این آیه بسنده نکرده‌اند. آنا...

full text

تاثیر اسرائیلیات بر چگونگی انعکاس قصۀ آفرینش آدم در متون منثور عرفانی فارسی (از قرن پنجم تا پایان قرن هفتم)

Misbah al-Ashari‛at is a book with mystical and ethical themes which has been attributed to Imam Ja‛far Sadiq. Although all chapters of the book begin with the phrase “(as) Imam Sadiq said” which primarily indicates that the book has been written by him, the correctness of such an attribution is criticized on various grounds including the content of the book and the available certif...

full text

بازتاب مقامات حضرت مریم(س) در متون عرفانی فارسی از قرن چهارم تا پایان قرن نهم

Quranic characters, including the Saint Mary, have always figured in texts of mysticism. The miracles attributed to her, the sending of heavenly food to her, and the fruition of the dried palm-date, indicate for mystics her exalted statues, her attainment of spiritual positions such as Welāyat (Sainthood), khilāfat al-kobra (great saintship), patience (Sabr), trust in God (Tawakkol), voluntary ...

full text

عالم اَلَست در متون منثور عرفانی تا قرن هفتم

پیمان ازلی الست که در عالم ذرّ به همه فرزندان آدم ارائه شده، از گذشته‌های دور حتّی قبل از اسلام مورد توجه متفکران بوده است. بعد از اسلام، مفسران، محدّثان، فلاسفه و عرفا و... به آن پرداخته‌اند. عرفا عالم الست را مبتنی بر مشرب عرفانی خود بررسی کرده و بر اساس دریافت خود از این واقعه سخن‌ها گفته‌اند. در این نوشته عالم الست و مباحث مربوط به آن در متون منثور کهن عرفانی بررسی شده است و بر اساس کتب مذکور ...

full text

بررسی و تحلیل رسم فقر برپایة متون منثور عرفانی تا قرن هفتم هجری

فقر یکی از مهم‌ترین مراحل سیر و سلوک عرفانی است. سالک در این مرحله با نفی ماسوی‌الله و اظهار نیازمندی محض به آستان غنی مطلق، به فنای فی‌الله دست می‌یابد که غایت عرفان است. افزون‌بر حقیقت فقر، رسم فقر نیز با تأثیر از قرآن کریم و روایات ـ به سبب اهمیتی که در هدایت انسان و دوری او از انحرافات دارد ـ بارها در سخنان مشایخ و متون متصوفه مطرح شده است که بیان‌کنندۀ اهمیت این موضوع در سیر و سلوک و رسیدن...

full text

بررسی یقظه و انتباه در متون منثور عرفانی (تا قرن هفتم) و کاربردهای آن در روان‌شناسی

چکیده: امور معنوی و مسائل مربوط به آن در قرن بیستم مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفت. این حوزه از روان‌شناسی به بررسی دین و معنویت و تأثیر آن در زندگی انسان پرداخته است. جایگاه دین در زندگی بشر، اهمیت آن، تأثیراتی که دین بر روان انسان دارد، بالا رفتن کیفیت زندگی و به‌تبع آن ایجاد شادی ازجمله نظریات این حوزه از روان‌شناسی است. عرفای مسلمان نیز در کتاب‌های خود براساس آموزه‌های اسلام به بررسی این ام...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023